De zorg voor kwaliteit is de
laatste jaren steeds meer een 'must'. Bedrijven hebben een grotere behoefte
zich te onderscheiden. In een markt met hevige concurrentie en een
gelijkwaardig prijsniveau is het belangrijk om ook interne faalkosten zo veel
mogelijk te reduceren. Voorheen werden alle activiteiten gericht op het
product en daarmee kwam een hoge productkwaliteit tot stand. Men is zich
echter meer en meer bewust dat het van groot belang is om de processen te
beheersen die noodzakelijk zijn om het product tot stand te laten komen, door
het verkorten van levertijden, vergroten van de leverbetrouwbaarheid en
kwaliteit van het product en het terugbrengen van faalkosten. Een
kwaliteitssysteem is dus gericht op het beheersen en zo nodig verbeteren van
bedrijfsprocessen, teneinde te voldoen aan eisen en wensen van huidige en
toekomstige klanten. |
De internationaal erkende norm
voor kwaliteitsmanagement is op dit moment de ISO 9001:2000.
|
De wijzigingen ten opzichte
van de oude norm (uit 1994) zijn als volgt samen te vatten. |
|
* |
Stroomlijning normen (ISO 9002
en 9003 zijn verdwenen). Er zijn slechts 4 normen, waarvan 3 niet
certificeerbare-normen: |
|
|
1. ISO 9000: begrippen en woordenlijst. |
|
|
2. ISO 9004: voor prestatieverbetering. |
|
|
3. ISO 10011: voor auditeren.
|
|
|
4. ISO 9001: eisen voor kwaliteitsmanagementsystemen. |
|
* |
ISO 9001 bestaat niet meer uit
20 artikelen, maar uit 8 hoofdstukken: |
|
1. Onderwerp en toepassingsgebied. |
|
2 Normatieve
verwijzing. |
|
3. Termen en definities. |
|
4. Kwaliteitsmanagement systeem. |
|
5. Directieverantwoordelijkheid. |
|
6. Management van middelen. |
|
7. Realiseren van het product. |
|
8. Meting, analyse en verbetering. |
* |
Meer aandacht voor de klant (meten van
klanttevredenheid). |
* |
Proces aanpak; uw proces staat centraal en
niet de bekende 20 artikelen van de norm. |
* |
Een grotere rol voor het management dan
voorheen. |
* |
Meer aandacht voor de lerende organisatie. |
De norm gaat uit van een procesbenadering
, om klanttevredenheid te verhogen en te voldoen aan de eisen van de klanten.
Een organisatie is eigenlijk niet meer dan een samenhangend geheel van diverse
processen. Vaak vormt de output van het ene proces direct de input voor het
volgende proces. Door de procesbenadering toe te passen , wordt gestreefd naar
een voortdurende beheersing van de koppeling tussen de individuele processen
binnen het systeem , en van hun wisselwerkingen.
Een dergelijke benadering
benadrukt het belang van:
-
het begrijpen
van (de achtergrond van) de eisen
-
de noodzaak
om deze processen te zien in termen van toegevoegde waarde
-
het
verkrijgen van resultaten uit het proces
-
de
mogelijkheid om deze processen continu te verbeteren door objectieve meting
De norm is gebaseerd op ‘de cirkel van Deming’, oftewel
Plan-do-check-act (PDCA). Dit maakt hem heel geschikt om te combineren met ISO
14001 en OHSAS
In de norm zult u deze cirkel
niet direct herkennen, maar hij zit in grote lijnen verweven in de hoofdstukken
van de norm.
Kwaliteitsmanagementsysteem
Eisen aan de opzet van het
systeem en de bijbehorende documentatie. Belangrijk om te weten: er zijn maar 6
onderwerpen die in een procedure moeten worden beschreven. Laat u niet
wijsmaken dat er daarvoor 6 procedures moeten zijn: dit is geen vereiste!
Directieverantwoordelijkheid
Hoe ziet het beleid eruit, wat
zit erin en waar is het op gebaseerd? Er moeten doelstellingen zijn om het
kwaliteitsniveau van het systeem, het product en/of de dienst te verbeteren.
Hoe zijn de taken en verantwoordelijkheden verdeeld? Hoe vindt communicatie
plaats, en wat zijn de klanteisen? Hoe ziet de directiebeoordeling eruit, en op
welke informatie is deze gebaseerd?
Management van Middelen
Management van middelen heeft te
maken met personeel (vakbekwaamheid en opleiding),met werkomgeving en met
infrastructuur (gebouwen, werkruimte, hardware en software) en ondersteunende
diensten.
Productrealisatie
Dit begint bij de processen die
nodig zijn voor het maken van het product, en gaat via producteisen, ontwerp en
ontwikkeling en inkoop naar productie en beheersing van bewakings- en
meetapparatuur.
Meting, analyse en verbetering
Worden interne audits
uitgevoerd? Hoe wordt klanttevredenheid gemeten? Wat wordt er gemeten aan de
processen en de producten. Hoe wordt omgegaan met afwijkende producten? Welke
gegevens worden verzameld en geanalyseerd? Kortom: IS ER SPRAKE VAN EEN LERENDE
ORGANISATIE??
Zoals al eerder gezegd: deze
nieuwe norm is nu vrijwel op dezelfde manier opgebouwd als ISO 14001:1996 (norm voor
milieuzorgsystemen). Dit is bedoeld om
de onderlinge aansluiting van de twee normen te vergroten ten behoeve van de
gebruikers.
Steeds vaker zien we
bij bedrijven de behoefte om Kwaliteit-,
Arbo- en Milieuzorg (KAM) te integreren
tot één zorgsysteem, een zogenaamd 'KAM-zorgsysteem'. (Of alles wat daarop
lijkt; KVGM-systeem, QHSE–systeem, enz.) Ook ingegeven door de overlap die er
bestaat tussen de diverse normen, richtlijnen en wetgeving. Een geïntegreerd
systeem heeft als voordeel dat u een meer bondig en toegankelijk systeem
heeft, dan wanneer u deze apart beheert. Voor de medewerkers van uw bedrijf
zijn de spelregels van de organisatie nu in één keer duidelijk. |
Eisen ISO
14001:1996 |
4 |
4 |
Eisen ISO
9001:2000 |
Algemene eisen |
4.1 |
4.1 5.5 5.5.1 |
Algemene Eisen Verantwoordelijkheid,
bevoegdheid en communicatie Verantwoordelijkheid en bevoegdheid |
Milieubeleid |
4.2 |
5.1 5.3 8.5 |
Betrokkenheid van de
directie Kwaliteitsbeleid Verbetering |
Planning |
4.3 |
5.4 |
Planning |
Milieu-aspecten |
4.3.1 |
5.2 7.2.1 7.2.2 |
Klantgerichtheid Bepaling van producteisen Beoordeling van producteisen |
Wettelijke en andere eisen |
4.3.2 |
5.2 7.2.1 |
Klantgerichtheid Bepaling van producteisen |
Doelstellingen en taakstellingen |
4.3.3 |
5.4.1 |
Kwaliteitsdoelstellingen |
Milieuzorgprogramma’s |
4.3.4 |
5.4.2 8.5.1 |
Planning van het
kwaliteitsmanagementsysteem Continue verbetering |
Implementatie en uitvoering |
4.4 |
7 7.1 |
Realiseren van het product Planning van het realiseren
van het product |
Structuur en verantwoordelijkheid |
4.4.1 |
5 5.1 5.5.1 5.5.2 6 6.1 6.2 6.2.1 6.3 6.4 |
Directieverantwoordelijkheid Betrokkenheid van de
directie Verantwoordelijkheid en
bevoegdheid Directievertegenwoordiger Management van middelen Beschikbaar stellen van
middelen Personeel Algemeen Infrastructuur Werkomgeving |
Opleiding, bewustzijn en vakbekwaamheid |
4.4.2 |
6.2.2 |
Bekwaamheid, bewustzijn en training |
Communicatie |
4.4.3 |
5.5.3 7.2.3 |
Interne communicatie Communicatie met de klant |
Documentatie van het milieuzorgsysteem |
4.4.4 |
4.2 4.2.1 4.2.2 |
Documentatie-eisen Algemeen Kwaliteitshandboek |
Documentenbeheer |
4.4.5 |
4.2.3 |
Beheersing van documenten |
Beheersing van de werkzaamheden |
4.4.6 |
Hoofdstuk 7 |
Realiseren van het product (en alles wat daaronder
valt) |
Voorbereid zijn en reageren
op noodsituaties |
4.4.7 |
8.3 |
Beheersing van afwijkende producten |
Controle en corrigerende maatregelen |
4.5 |
8 |
Meting, analyse
en verbetering |
Bewaking en metingen |
4.5.1 |
7.6 8.1 8.2 8.2.1 8.2.3 8.2.4 8.4 |
Beheersing van bewakings- en
meetapparatuur Algemeen Bewaking en meting Klanttevredenheid Bewaking en meting van
processen Bewaking en meting van
producten Analyse van gegevens |
Afwijkingen en corrigerende
en preventieve maatregelen |
4.5.2 |
8.3 8.5.2 8.5.3 |
Beheersing van afwijkende
producten Corrigerende maatregelen Preventieve maatregelen |
Registraties |
4.5.3 |
4.2.4 |
Beheersing van registraties |
Milieuzorgsysteemaudits |
4.5.4 |
8.2.2 |
Interne audit |
Beoordeling door de directie |
4.6 |
5.6 5.6.1 5.6.2 5.6.3 |
Directiebeoordeling Algemeen Input voor de beoordeling Output voor de beoordeling |